Krynolina i gorset, czyli modny wygląd ponad wygodę

Zapewne wielu spośród Was podobają się szerokie suknie, zwłaszcza balowe, jakie nosiły bogate damy w połowie XIX w. Ale jakim cudem mogły być one aż tak szerokie i utrzymywać odpowiedni kształt? Dzięki niewidocznej spod sukni konstrukcji, składającej się z metalowych obręczy.

Taki rodzaj spódnicy nazywamy krynoliną. Wygląda ona może i pięknie, ale, jak możecie się domyślić, noszenie jej było ogromnie niewygodne. Kobieta ubrana w krynolinę czasem nie mogła nawet normalnie usiąść! Tak jak w XV w. drzwi podwyższano, tak w połowie XIX w. czasem je poszerzano.
Noszenie krynolin było też czasem niebezpieczne - zdarzały się przypadki poparzeń, gdy kobieta przypadkiem zawadziła suknią o świecę czy zanadto zbliżyła się do kominka. Jeszcze gorsze były wypadki w fabrykach - dziewczęta w nich pracujące też chciały być modne, co często skutkowało wciągnięciem sukni wraz z jej właścicielką do maszyny.
Krynoliny osiągnęły największe rozmiary w latach 60 XIX w. Potem stały się nieco spłaszczone z przodu, za to dłuższe z tyłu - tak powstała tiurniura.

Jeśli któraś z Was czytała "Przeminęło z wiatrem", pewnie przypomina sobie przedmiot dumy i chluby głównej bohaterki - talię "najcieńszą w trzech hrabstwach". Oczywiście było to możliwe do osiągnięcia tylko przy pomocy gorsetu, znanego już od dawna, ale właśnie w XIX stuleciu przeżywającego swój największy rozkwit. Panie marzyły o "taliach osy" i sznurowały gorsety coraz ciaśniej i ciaśniej...

... co powodowało liczne choroby i urazy: spłycony oddech prowadził do niedotlenienia, a nienaturalnie skrępowana talia powodowała zniekształcenie organów wewnętrznych, a w konsekwencji krwotoki i omdlenia. Szczególnie zły wpływ miały gorsety na młode, dopiero się rozwijające dziewczęta.
Choć niektórzy już w XIX w. nawoływali do porzucenia niebezpiecznej mody, to dopiero w XX w. gorsety ostatecznie "przeminęły z wiatrem", zastąpione przez znacznie wygodniejsze staniki.

Jak widać, zdarzało się, że moda bywała ważniejsza od wygody czy zdrowia. Ale czy dziś jest inaczej? Patrząc na modelki czy aktorki chodzące na dziesięciocentymetrowych obcasach - śmiem wątpić.